Türkiye’nin EUROCONTROL Üyeliği ve Mali Yapısı
Türkiye, Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) üyesi ülkeler arasında yer alıyor. EUROCONTROL kuralları gereği, hava sahası kullanıcılarından tesis ve hizmetlerin kullanımı dolayısıyla harcamaların tahsil edilmesi esas alınıyor. Üye ülkeler, her mali yıl için harcamalarını içeren “maliyet tabanı” oluşturuyor. Bu tablo, personel maliyetleri, diğer cari giderler, amortismanlar ve sermaye maliyetinden oluşuyor.
Türkiye’nin Gelir Rekoru
Geçtiğimiz yıl, Türkiye’nin hava sahasının kullanımından elde ettiği gelir 12 milyar 187 milyon liraya ulaşarak rekor kırdı. 2022’de bu tutar 4 milyar 287 milyon liraydı. Bu durum Türkiye’nin “milli maliyet tabanının büyüklüğü endeksi”ne göre 2023’te EUROCONTROL üyeleri arasında 6’ncı sıraya yükselmesini sağladı.
Gelir Artışında Etkili Faktörler
Geçen yıl Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş sebebiyle Ukrayna hava sahasının kapanması, kullanıcıların operasyonlarını Türk hava sahasına yönlendirmesine neden oldu. Bu durum, Türkiye’nin gelirinde artış sağladı. Ayrıca, Türkiye’deki iç hat talebinin artması, sağlam altyapı ve dinamik insan kaynağı sayesinde sürecin başarıyla yönetilmesi rekor gelir elde edilmesini destekledi.
Türkiye’nin jeopolitik konumu ve alınan önlemler doğu-batı aksındaki hava trafiği açısından hava sahasının yüksek değerde hizmet birim sayısı kazanımını sağladı. Ülke, hava sahasına talep sıralamasında geçen yıl ikinci sırada yer aldı. 2023’te birim fiyatı yıllık yüzde 115,17 artışla 307,59 liradan 661,83 liraya yükseldi.